Jaki filtr do sprężonego powietrza wybrać?

Każdy użytkownik sprężarki, niezależnie od jej rozmiaru, musi odpowiedzieć sobie na jedno bardzo, ale to bardzo ważne pytanie: “Jaki filtr do sprężarki wybrać?”

Wszyscy mają mgliste pojęcie, że jakieś filtry są potrzebne ale mało kto wie dokładnie jakie elementy filtracyjne wybrać. Sprawę dodatkowo komplikuje niejasne nazewnictwo. W obiegu funkcjonuje masa pojęć takich jak: filtr, filtr centralny, separator cyklonowy, odwadniacz, osuszacz, stacja przygotowania, blok przygotowania, filtroreduktor, stacja F.R.L. i wiele innych terminów.

Celem tego artykułu jest wyjaśnienie co do czego służą podstawowe elementy filtracyjne do sprężonego powietrza. Nie omawiamy tu osuszaczy ziębniczych i adsorpcyjnych, które opiszemy w oddzielnym artykule.

Po co stosować urządzenia do filtracji?

Powietrze atmosferyczne ma w sobie sporo pary wodnej i drobnych zanieczyszczeń (cząstki stałe i olej). Nie czujemy tego na co dzień ale gdyby zagęścić powietrze ośmio lub dziesięciokrotnie czulibyśmy je bardzo wyraźnie. To właśnie dzieje się podczas sprężania powietrza, zanieczyszczenia ulegają zagęszczeniu a dodatkowo z powietrza wytrąca się woda. Ta mieszanina wody, oleju i zanieczyszczeń to kondensat.

Kondensat jest bardzo uciążliwy niezależnie od tego do czego chcemy używać sprężonego powietrza. Uniemożliwia malowanie większością rodzajów farb (farba zejdzie albo porobią się oczka), zanieczyszcza przedmuchiwane powierzchnie, odkłada się w zaworach, instalacji i siłownikach (czyszczenie jest baaardzo uciążliwe), zapycha narzędzia pneumatyczne.

Zadaniem urządzeń do filtracji sprężonego powietrza jest usunięcie z niego kondensatu.

Podstawowe elementy do filtracji i ich działanie

Separator cyklonowy

Separator cyklonowy to urządzenie, które we wnętrzu obudowy wprowadza powietrze w ruch wirowy. Dzięki temu  większość kondensatu i wody osadza się na ściankach obudowy i spływa do spustu kondensatu. Separatory cyklonowe są podstawowym urządzeniem do filtracji sprężonego powietrza i każdy użytkownik sprężarki powinien mieć takie urządzenie w swoim arsenale. Można je dostać jako oddzielne urządzenia ale są też montowane jako element filtrów, filtroreduktorów i stacji przygotowania powietrza, o których więcej w dalszej części artykułu.

Filtry

Filtr to bardzo kłopotliwe pojęcie z uwagi na to, że ma bardzo wiele znaczeń. Nawet wyrażenie “filtr do sprężarki” nie jest jednoznaczne, bo może oznaczać zarówno jakiś filtr do sprężonego powietrza jak i filtr oleju w sprężarce, albo filtr dolotowy pompy sprężarkowej. W tym artykule opowiadamy przede wszystkim o filtrach do sprężonego powietrza.

To jednak nie koniec trudności;) Filtry sprężonego powietrza dzielą się bowiem na dwa podstawowe typy: filtry centrale oraz filtry, które z braku lepszej nazwy nazwiemy zwykłymi. Różnią się one między sobą budową i dokładnością filtracji.

Filtry centralne to mówiąc najprościej puszki, w których montuje się wkłady filtracyjne różnych rodzajów. Jakość filtracji zależy od zastosowanego wkładu. Standardowo mamy do wyboru jeden z czterech: 5 mikronów (PF), 1 mikron (QF), 0,01 mikrona (HF) oraz filtr węglowy (CF), który pochłania smak i zapachy. Filtry centralne stosuje się najczęściej tuż za kompresorem w większych warsztatach i zakładach przemysłowych a ich ilość i typ zależą od indywidualnych potrzeb użytkownika.

Filtry zwykłe to urządzenia o poziomie filtracji na poziomie 12 – 30 mikronów (a więc dają powietrze niższej jakości niż filtry centralne) które najczęściej mają wbudowany separator cyklonowy. Montuje się je na końcach instalacji przy punktach poboru.

Reduktory

Reduktor to urządzenie, które wypuszcza stabilny strumień sprężonego powietrza o stałym ciśnieniu. Mam to duże znaczenie przy pracy maszyn, siłowników lub narzędzi pneumatycznych, które do utrzymania parametrów pracy potrzebują stałego ciśnienia. W zbiorniku sprężarki ciśnienie ciągle się zmienia. Rośnie podczas nabijania i spada podczas konsumpcji. Reduktor pozwala utrzymać stałe ciśnienie w punkcie poboru. Uwaga: reduktor nie zmienia przepływu tylko ciśnienie.

Filtroreduktory

Filtroreduktor to połączenie filtra, reduktora i separatora cyklonowego. Jest to prawdopodobnie najbardziej uniwersalne urządzenie filtracyjne. Każdy użytkownik sprężarki niezależnie od jej typu i rozmiaru potrzebuje filtroreduktora.

Naolejacze

Naolejacz (albo inaczej lubryfikator) to urządzenie, które podaje do przepływającego przez niego sprężonego powietrza olej do narzędzi pneumatycznych. Narzędzia pneumatyczne potrzebują smarowania. Dlatego oprócz oczyszczenia powietrza, którym je zasilamy musimy dostarczyć im oleju. Starzy majstrowie radzą sobie bez naolejaczy dolewając od czasu do czasu kropelkę oleju do gniazda szybkozłaczą, w które wpinają narzędzia. Mimo wszystko polecam naolejacz.

Stacje przygotowania powietrza

Stacje przygotowania powietrza, zwane też stacjami F.R.L. (Filtr, Reduktor, Lubryfikator), to połączenie Filtroreduktora i naolejacze. Takie stacje montuje się przy punktach poboru, do których wpinane są narzędzia pneumatyczne lub inne komponenty pneumatyczne wymagające smarowania olejem (maszyny o ile wymaga tego ich specyfikacja, w szczególnych przypadkach siłowniki i zawory).

Jak dobrać odpowiednia filtrację do swoich potrzeb?

Aby dobrać odpowiednie urządzenie filtrujące do swoich potrzeb należy odpowiedzieć sobie na dwa bardzo ale to bardzo ważne pytania: 1. jakiego powietrza potrzebuję? 2. ile powietrza potrzebuję?

Odpowiedź na pierwsze pytanie pozwoli nam określić jakich urządzeń potrzebujemy. Odpowiedź na drugie pytanie pozwoli nam określić jak duże muszą to być urządzenia. Rozmiary urządzeń filtrujących dobieramy do wydajności sprężarki  – im większa wydajność tym większej średnicy przyłącza potrzebujemy. W domowych warunkach ⅜” najczęściej w zupełności wystarcza a ½” daje bezpieczny zapas.

Co do tego jakie powietrze jest potrzebne do danego zastosowania to jest to temat na odrębny artykuł. Warto jednak zapamiętać, że do potrzeb domowo – garażowych (o ile nie planujecie lakierowania) w zupełności wystarcza filtroreduktor i naolejacz.