Systemy sprężonego powietrza – dzisiaj na rynku dostępnych jest multum rozwiązań. Od rur stalowych spawanych, poprzez rury miedziane, rury stalowe zaciskane, rury ze stali nierdzewnej, rury aluminiowe skręcane oraz rury z tworzyw sztucznych. Każdy z tych materiałów ma inne cechy charakterystyczne, dlatego niezbędne dla użytkowników jest porównanie materiałów.

Oprócz materiału z jakiego chcemy wykonać instalację mamy też różne systemy, czyli serie produktów konkretnego producenta. Na przykład, dla instalacji wykonanych z aluminium na polskim rynku dostępne są systemy Infinity, Transair Legris i Prevost Piping System.

W niniejszym artykule nie będziemy rozpatrywać różnic pomiędzy konkretnymi systemami, a zajmiemy się przede wszystkim opisem poszczególnych materiałów.

Instalacje sprężonego powietrza z rur stalowych

Systemy sprężonego powietrza z rur stalowych cieszą się niesłabnącym powodzeniem u wielu grup odbiorców. Kojarzy się z solidnością i wytrzymałością. W niektórych w branżach jest to jedyny stosowany system (na przykład w branży stoczniowej).

Na wstępie trzeba uściślić, że jest kilka rodzajów instalacji z rur stalowych. Pierwsza sprawa to materiał. Mogą być to rury ze stali węglowej (czarnej), rury ocynkowane (jednostronnie lub obustronnie) oraz rury ze stali nierdzewnej. Materiał dobiera się w zależności od potrzeb konkretnego użytkownika.

Drugą sprawą, na którą trzeba zwrócić uwagę jest sposób łączenia rur. Może być to system zaciskany (jak na przykład KAN Therm) lub spawany. Spawanie rur może się odbywać ręcznie lub maszynowo (na przykład przy pomocy spawarki orbitalnej). Poniższy opis cech instalacji z rur stalowych dotyczy przede wszystkim rur zaciskanych. należy pamiętać, że spawanie rur znacząco zwiększa koszty i wydłuża czas pracy.

Zaletami rur stalowych są szybki i łatwy montaż oraz bardzo małe ryzyko nieszczelności połączeń. Do tego materiał jest tani i w miarę swobodnie dostępny. Wszystko to sprawia, że koszty takiej instalacji są stosunkowo niewielkie w porównaniu do innych materiałów. Jeżeli chodzi o narzędzia niezbędne do wykonania takiej instalacji to są to wiertarka (mocowania), przecinarka do rur i zaciskarka (zaciskarki nie są tanie w zakupie ale łatwo je wynająć na doby).

Wadą tego typu instalacji jest możliwość korozji. Ryzyko to jednak nie występuje w przypadku rur ocynkowanych obustronnie i ze stali nierdzewnej. Poza tym przebudowa istniejącej instalacji wiąże się z cięciem starych i wstawianiem nowych elementów a raz zaciśnięte złącze nie może zostać wykorzystane powtórnie.

Instalacje sprężonego powietrza z polipropylenu

Instalacje sprężonego powietrza z polipropylenu, lub inaczej instalacje zgrzewane to ciekawe i często spotykane rozwiązanie. Rury i złączki łączy się rozgrzewając je przy użyciu zgrzewarki z końcówkami dostosowanymi do średnicy rury. Połączenia tego typu są na ogół szczelne ale u mniej sprawnych ekip zdarzają się sytuacje, w których nadtopiony materiał zawija się do wnętrza rury zmniejszając jej przepustowość.

Materiał do tego typu instalacji jest nawet tańszy od rur stalowych, do tego zgrzewarki do rur PP są znacznie tańsze od zaciskarek do rur stalowych. Do montażu tego typu instalacji nie jest wymagane szczególne przeszkolenie. Elastyczność rur wymusza znacznie częstsze stosowanie podpór (co 0,8m w porównaniu do 2,5 m przy rurach stalowych). Jeżeli podpory nie są montowane wystarczająco gęsto to rurociąg “zwiesza” się i nie wygląda estetycznie.

Zaletami tego systemu są niska cena i w miarę łatwy montaż bez specjalistycznych narzędzi (poza zgrzewarką, która nie jest droga). Wadami jest konieczność gęstego montowania podpór i przykładania zgrzewarki (zasilanej na kabel) do odcinka instalacji, do którego się “doczepiamy”. Czasem jest to bardzo niewygodne. Dodatkowo, przy większych średnicach rur (2” i więcej) do łączenia niezbędne mogą być specjalne sanki ze szczękami zaciskowymi.

Podobnie jak w przypadku rur zaciskanych raz zaciśnięte złączki nie mogą zostać powtórnie użyte.

Systemy sprężonego powietrza z rur aluminiowych

Ciekawą alternatywą dla instalacji sprężonego powietrza ze stali i polipropylenu są skręcane instalacje aluminiowe. Aluminium to materiał lekki, wytrzymały, niekorodujący i łatwy w obróbce. Do tego systemy aluminiowe bazują na złączach skręcanych. Dzięki temu do ich montażu nie potrzeba specjalistycznych narzędzi. Wystarczy wiertarka do mocowań i ręczny przecinak do rur. Skręcanie złączek rur aluminiowych nie przebiega jakoś znacząco szybciej od zaciskania rur stalowych lub zgrzewania polipropylenowych. Do tego systemy aluminiowe są droższe od stali ocynkowanej i od rur polipropylenowych.

Zaletami aluminiowych systemów sprężonego powietrza jest ich lekkość, możliwość wielokrotnego użytku poszczególnych elementów oraz niezwykle łatwy montaż. W odróżnieniu od instalacji stalowych lub polipropylenowych, każdą złączkę można wykorzystywać wielokrotnie. Dzięki temu możliwe jest zdemontowanie instalacji i ułożenie jej w innej lokalizacji. Poza tym bardzo łatwo jest przebudować lub rozbudować taką instalację.

Niekorzystną cechą takiej instalacji jest jej wyższa w porównaniu do innych materiałów cena zakupu. Pamiętać jednak należy, że w tym przypadku za ceną idzie także wysoka jakość.

Instalacje ze złączkami wtykowymi John Guest

Ciekawą alternatywą dla opisanych wyżej systemów jest system instalacyjny John Guest. Składają się na niego elastyczne węże poliuretanowe i sztywniejsze rury polipropylenowe. Połączenia rur i przewodów dokonuje się za pośrednictwem złączek wtykowych. Dzięki temu montaż (i demontaż) jest dziecinnie prosty. Całość jest bardzo lekka. te cechy sprawiają, że system John guest sprawdza się nie tylko jako instalacja sprężonego powietrza ale także jako na przykład instalacja wodna (zwłaszcza w domkach letniskowych i przyczepach kempingowych)

Za tymi wszystkimi zaletami i wysoką jakością systemu idzie też dość wysoka cena. Pamiętać jednak należy, że jest to sprzęt wysokiej klasy.

Wadą systemu John Guest jest przede wszystkim to, że nie ma w nim rur o średnicy zewnętrznej większej niż 28mm. Daje to około 1” średnicy wewnętrznej, co zapewnia przepływ sprężonego powietrza na poziomie około 4000 l/min. A to oznacza, że jest to wystarczająca średnica dla instalacji zasilanych kompresorami o mocy do 22 kW.

Podobnie jak przy instalacjach skręcanych z aluminium tak też w przypadku systemu John Guest możliwe jest wielokrotne wykorzystanie każdego elementu.

Podsumowanie

Instalacje sprężonego powietrza można wykonać z różnych materiałów. Każdy z nich ma swoje cechy szczególne, dzięki którym lepiej nadaje się do określonych zastosowań. Należy pamiętać, że głównym czynnikiem branym pod uwagę podczas wyboru typu instalacji powinny być przede wszystkim potrzeby inwestora. Każdy wykonawca ma jakiś swój ulubiony system. ulubiony, czyli taki, na którym się zna (w przeciwieństwie do innych) albo taki, na którym ma największą marżę.

Warto wybierać wykonawców, którzy mają na tyle duże doświadczenie, że potrafią wykonywać systemy sprężonego powietrza w różnych systemach z różnych materiałów.

Budujesz lub modernizujesz
Napisz!

Zajmujemy się projektowaniem, wykonaniem i walidacją instalacji pneumatycznych. Dzięki zastosowaniu innowacyjnych programów i wykwalifikowanej kadrze zapewniamy najwyższą precyzję działań i doskonale działające systemy. Posiadamy szeroką ofertę na instalacje pneumatyczne.